ماجراهای عاشقانه‌ی قدیمی اغلب سحر و افسونی خاص دارند و چه بسی منبع الهام سرودن اشعار،

نوشتن داستان‌های عاشقانه و خلق تابلوهای زیبا و تحسین برانگیز نقاشی بوده‌اند.

امروز در مقاله ” باغ قدیمی بومارتزو؛ تلفیق عشق و هنر ” به جایی سفر خواهیم کرد که در گرامیداشت عشقی جاودانه بنا شده است،

مجموعه‌ای جالب توجه و عجیب از مجسمه‌های قدیمی که با الهام از موجودات اساطیری ساخته و پرداخته شده و در دل طبیعت جای گرفته‌اند.

ساکرو بوسکو» (بیشه‌زار مقدس) را بسیاری با نام «پارک هیولاها» می‌شناسند (در زبان ایتالیایی به آن «پارکو دی موستری» گفته می‌شود).

اما این پارک همچنین با نام «باغ بومارتزو» (Garden of Bomarzo) نیز شناخته می‌شود؛

یک پارک عجیب و البته یک مجموعه‌ی تاریخی که در شهر بومارتزو، ایالت «ویتربو» (Viterbo) و در شمال «لاتزیو» (Lazio) در کشور ایتالیا واقع شده است.

این باغ در طول قرن شانزدهم ساخته و در دل یک جنگل و در انتهای یک دره واقع شده است.

از سویی این باغ در زمین‌های پایینی «قلعه اورسینی» (Orsini) قرار گرفته است

و دارای تعداد زیادی مجسمه و ساختمان‌های کوچک است که جا به جا در میان پوشش گیاهی طبیعی جا خوش کرده‌اند.

تاریخچه باغ بومارتزو

نام پارک از مجسمه‌های بسیار بزرگ آن الهام گرفته شده است،

شماری از این پیکره‌ها در دل تخته سنگ‌ها کنده‌کاری شده‌اند که باعث شده دورنما و چشم‌انداز کلی این پارک تا اندازه‌ای عجیب و متفاوت به نظر برسد.

در واقع مجسمه‌ساز از دل هر تخته سنگی که در این محوطه قرار داشته،

مخلوقی خاص را خلق کرده که نمای خاص خود را دارد.

همین مسئله هم به صورت غیر مستقیم روی چینش عناصر موجود در این پارک تأثیر گذاشته است،

چرا که هیچ نظمی در محل قرار گیری این آثار تاریخی مشاهده نمی‌شود.

در واقع به نظر می‌رسد پیش از آنکه انسان تصمیم به ساخت این محوطه بگیرد،

این طبیعت بوده که تصمیمات اصلی را گرفته و نمای کلی این باغ را طرح‌ریزی کرده است.

این باغ بیش از آنکه زیبا و دلفریب باشد، بازدیدکنندگانش را شگفت‌زده و غافلگیر می‌کند.

این باغ توسط فردی به نام «پیر فرانسیسکو اورسینی» (Pier Francesco Orsini) ساخته شد که با نام «ویچینو» (Vicino) شناخته می‌شود،

یک جنگ سالار و مقاطعه کار حامی هنر که این پارک را به گرامیداشت یاد همسرش اختصاص داد.

همسر او «گیلیا فارنیز» (Giulia Farnese) در خدمت «پاپ الکساندر ششم» بود و وقتی که دار فانی را وداع گفت، همسرش این باغ را برای بیان غم و اندوه خود ساخت.

گفته می‌شود که طراح این باغ هنرمند و باستان شناس «پیرو لیگوریو» (Pirro Ligorio) معروف بوده که طراحی «باغ‌های تیوولی» (Tivoli Gardens)

را نیز برعهده داشته است و مجسمه‌های آن اثر «سیمونه موچینو» (Simone Moschino) است.

در طول قرن نوزدهم و البته در قرن بیستم، این باغ هم گسترده‌تر شده و هم مورد غفلت و بی‌توجهی قرار گرفت،

اما نقاش اسپانیایی «سالوادور دالی» (Salvador Dali) فیلمی کوتاه در مورد آن ساخت و حتی در سال ۱۹۵۰ یک تابلوی نقاشی را در این باغ به پایان رساند.

خانواده‌ی «بتینی» (Bettini) در اواخر دهه‌ی ۱۹۷۰ این باغ را به تملک خود درآورده و یک برنامه مرمت و بازسازی را به اجرا گذاشتند که باعث حفظ و حراست این اثر تاریخی ارزشمند شد.

امروز این باغ به عنوان ملکی خصوصی شناخته شده و از سوی دیگر یک جاذبه‌ی توریستی ارزشمند است که مورد توجه گردشگران قرار دارد.

پارک بومارتزو شاید واجد تمامی عناصر دلپذیر محیط‌های این چنینی نباشد،

اما بی‌شک زیبا و مبهوت کننده بوده و دارای آثار ارزشمند هنری است که آن را مبدل به سمبل و نمادی از فرهنگ و عناصر معماری دوران خود کرده است.

آثار موجود در باغ

به عنوان مثال مجسمه‌ی بزرگی در این پارک وجود دارد که تصویرگر یکی از فیل‌های جنگی «هانیبال» است که در حال حمله به سرباز لژیون ارتش روم به تصویر کشیده شده است،

یا مجسمه‌ای از الهه‌ی کشت و کار و زراعت در روم باستان (Ceres) که روی قطعه زمینی خالی لمیده، در حالی که ظرفی از میوه و سبزیجات روی سر خود گذاشته است.

همان گونه که گفتیم بسیاری از مجسمه‌های هیولاوار این مکان بدون هیچ برنامه‌ریزی مشخص و عقلانی ساخته شده‌

و به نظر می‌رسد به صورت کاملا تصادفی در گوشه و کنار این باغ قرار داده شده‌اند.

در واقع دلیل اصلی طراحی و چینش آثار موجود در این پارک هنوز هم نامشخص است.

«لیان لِفایر» (Liane Lefaivre) تصور می‌کند که این آثار در واقع در حال بیان یک رمان عاشقانه، البته به صورت مصوّر هستند.

اما منبع الهام ساخت مجسم‌های این پارک چه چیزهایی بوده و شاخص‌ترین آثار این پارک کدامند؟

یک فواره به نام «پگاسوس» که تصویرگر اسب بالدار معروفی به همین نام است. دو پری (Siren) که احتمالا «پروسرپینا»

فرزند زئوس یا همان ژوپیتر (Proserpina) و همسرش «پلوتو» (Pluto) را به تصویر کشیده‌اند.

«ارکوس» (خدای جهان زیرین یا همان «هِیدس» در ادبیات یونان باستان) با دهانی باز، یک وال،

دو خرس، اژدهایی که مورد حمله‌ی شیرها واقع شده است نیز از دیگر مجسمه‌های جالب این پارک هستند.

پروتئوس با سلاح‌های اورسینی. فیل هانیبال، «سِربِروس» یا سگ سه سر محافط دنیای زیرین در افسانه‌های یونان باستان،

یک لاک‌پشت با زن بالداری که روی پشتش نشسته است، یک غول در حال حمله،

دو الهه حامی زراعت به صورت نشسته و ایستاده، یک حوری زیبای خفته، مجسمه‌ی آفرودیت، همچنین میوه‌های بزرگ،

دانه کاج و ظرف و ظروف از دیگر آثار به نمایش گذاشته شده در این باغ تاریخی هستند.

بناهای ساخته شده در این باغ کدامند:

یک خانه‌ی خمیده و کج که در بزرگداشت کاردینال «کریستوفورو مادروزو» (Cristiforo Madruzzo) ساخته شده که دوست آقا و خانم ارسینی بوده است،

همچنین «معبد جاویدان» که در بزرگداشت همسر آقای ارسینی ساخته شده و در قسمت فوقانی باغ واقع شده است.

در ساخت این معبد از تلفیق سبک‌های معماری دوران کلاسیک، رنسانس و اتروسکان استفاده شده است.

هم اکنون از این معبد به عنوان مقبره‌ی «جیووانی بتینی» (Giovanni Bettini) و «تینا سوروی» (Tina Severi)

نیز استفاده شده که مالکان این باغ بوده و در خلال قرن بیستم آن را از نابودی و فراموشی نجات دادند.

جایی در نزدیکی باغ اقامتگاه اعضای خانواده بتینی واقع شده است.

به هر روی این باغ چه از نظر جذابیت‌های تاریخی و فرهنگی و چه از بعد هنری ارزش یکبار بازدید شدن را دارد،

ضمن آنکه این باغ متفاوت یادآور عشقی است جاودانه که حتی با مرگ نیز از هم نگسسته است.